เมื่อเกิดเหตุด่วนเหตุร้าย ไม่ว่าจะเรื่องเล็ก หรือเรื่องใหญ่ ทั้งกรณีอุบัติเหตุ ฉ้อโกง หรือฆาตกรรม กลุ่มบุคคลแรกที่ผู้คนในสังคมจะคิดถึงก็คืออาชีพตำรวจ เพราะตำรวจนั้นมีหน้าที่ตรวจตรารักษาความสงบ จับกุม และปราบปรามผู้กระทำผิดกฎหมายในประเทศไทยของเรา ตำรวจไทยนั้นมีหลายแขนง หลายสังกัด ซึ่งหนึ่งในนั้นคือบรรดาเจ้าหน้าที่ของรัฐสังกัดสำนักงานตำรวจแห่งชาติ ในบทความนี้จะมาแบ่งปันข้อมูลถึงความเป็นมาของสำนักงานตำรวจแห่งชาติ อำนาจหน้าที่ของกรมตำรวจแห่งชาติ และมีความสำคัญอย่างไรต่อประเทศชาติของเรา
ความเป็นมาของสำนักงานตำรวจแห่งชาติ
จากหลักฐานทางประวัติศาสตร์แสดงให้เห็นว่า คำว่า “ตำรวจ” นั้นมีการนำมาใช้ในประเทศไทยกว่า 500 ปีมาแล้ว สมัยกรุงศรีอยุธยาในแผ่นดินสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ ท่านทรงโปรดเกล้าฯ โดยในสมัยนั้นได้มีการจัดระเบียบการปกครองบ้านเมืองเป็น 4 เหล่า เรียกว่า จตุสดมภ์ ได้แก่ เวียง วัง คลัง นา ซึ่งโปรดเกล้าฯ ให้มีตำรวจขึ้นด้วยและให้ขึ้นอยู่กับเวียง และมีเจ้าพระยาจักรีศรีองครักษ์สมุหนายกอัครมหาเสนาบดี เป็นผู้บังคับบัญชา โดยมีการแยกย่อยออกเป็นตำรวจพระนครบาล ตำรวจภูธร และตำรวจหลวงซึ่งทำงานขึ้นตรงกับวังหลวง ซึ่งในยุคสมัยนั้นบุคคลที่จะเป็นตำรวจได้จะมีการคัดเลือกจากผู้ที่มีชาติกำเนิดสืบเชื้อสายมาจากตระกูลที่ได้มีคุณงามความดี มีคุณูปการต่อชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ และเป็นบุคคลที่ทรงวางพระราชหฤทัย การบังคับบัญชาตำรวจก็ต้องขึ้นตรงต่อพระมหากษัตริย์โดยเฉพาะแต่เพียงพระองค์เดียว กิจการตำรวจในยุคนี้จะจัดตั้งเพื่อให้ทำหน้าที่ในวงจำกัด และมิได้ขยายไปยังส่วนการปกครองทั่วประเทศเหมือนในยุคปัจจุบัน
ต่อมาในยุคปฏิรูปการปกครองในสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 4 ได้มีการว่าจ้างชาวต่างชาติมาเป็นผู้พิจารณา วางโครงการ จัดตั้งกองตำรวจ สำหรับรักษาความสงบเรียบร้อยภายในเขตนครหลวงตามแบบสมัยใหม่เหมือนกับทางยุโรป นั่นคือ ” กัปตัน เอส. เย. เบิร์ดเอมส์ ” ชายชาวอังกฤษกลายเป็นผู้จัดตั้งกรมตำรวจขึ้นเป็นครั้งแรกในประเทศไทย และเขายังได้รับตำแหน่งอธิบดีกรมตำรวจคนแรกของไทยอีกด้วย ในช่วงแรก ตำรวจถูกใช้เรียกโดยคำทับศัพท์ว่า โปลิศ มาจากคำภาษาอังกฤษว่า Police จาก ” กองโปลิศ ” ก็ได้พัฒนาขึ้นเป็น ” กรมกองตระเวน ” และ ” กรมพลตระเวน ” ก่อนจะกลายเป็น ” กรมตำรวจ ” คล้ายกับชื่อสำนักงานตำรวจแห่งชาติในปัจจุบัน ทำให้ประชาชนเริ่มเรียกอาชีพผู้พิทักษ์สันติราชว่า ตำรวจ เหมือนในทุกวันนี้
จนในพ.ศ.2541 กรมตำรวจโดยกระทรวงมหาดไทย ได้มีการเสนอเหตุผลให้กรมตำรวจที่เป็นกรมขึ้นอยู่กับกระทรวงมหาดไทย สมควรโอนกรมตำรวจและจัดตั้งเป็น ” สำนักงานตำรวจแห่งชาติ ” ให้ส่วนราชการมีฐานะเป็นกรม ไม่สังกัดสำนักนายกรัฐมนตรี กระทรวง หรือทบวง ให้มีอำนาจหน้าที่ในการรักษาความมั่นคงภายใน ทั้งส่วนที่เกี่ยวกับการป้องกันและปราบปรามอาชญากรรม การตระเวนชายแดน การรักษาความปลอดภัย ความสงบเรียบร้อยของประชาชน และอำนาจหน้าที่อื่นตามที่กำหนดไว้ในกฎหมาย ซึ่งจัดให้อยู่ในบังคับบัญชาของ นายกรัฐมนตรี
ในวันที่ 17 ตุลาคม พ.ศ. 2541 จึงมีการจัดตั้ง และเปลี่ยนชื่อเป็น สำนักงานตำรวจแห่งชาติ โดยหลังการเปลี่ยนแปลงดังกล่าว ได้มีการกราบทูลเชิญสมเด็จพระสังฆราชฯ เป็นประธานในการทำพิธีเจิมป้ายชื่อใหม่ โดยมี พลตำรวจเอก ประชา พรหมนอก เป็นผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติคนแรก
สำนักงานตำรวจแห่งชาติมีหน้าที่อะไร
ปัจจุบันสำนักงานตำรวจแห่งชาติเป็นส่วนราชการระดับกรมมีฐานะเป็นนิติบุคคลขึ้นการบังคับบัญชาโดยตรงต่อนายกรัฐมนตรี ซึ่งมีการแบ่งโครงสร้างและอำนาจหน้าที่ตามพระราชบัญญัติตำรวจแห่งชาติ พ.ศ. 2547 พระราชกฤษฎีกา แบ่งส่วนราชการสำนักงานตำรวจแห่งชาติ พ.ศ. 2552 และ กฎกระทรวง แบ่งส่วนราชการเป็นกองบังคับการ หรือส่วนราชการอย่างอื่นในสำนักงานตำรวจแห่งชาติ พ.ศ. 2552 มีอำนาจหน้าที่ดังต่อไปนี้
- รักษาความปลอดภัยพระมหากษัตริย์ พระราชินี พระรัชทายาท ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ พระบรมวงศานุวงศ์ ผู้แทนพระองค์ และพระราชอาคันตุกะ
- ดูแล ควบคุม และกำกับการปฏิบัติงานของข้าราชการตำรวจซึ่งปฏิบัติการตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา
- ป้องกันและปราบปรามการกระทำความผิดอาญา
- รักษาความสงบเรียบร้อย ความปลอดภัยของประชาชนและความมั่นคงของราชอาณาจักร
- ปฏิบัติการอื่นใดตามที่กฎหมายกำหนดให้เป็นหน้าที่ของตำรวจหรือสำนักงานตำรวจแห่งชาติ
- ช่วยเหลือการพัฒนาประเทศ
- ปฏิบัติการอื่นเพื่อส่งเสริม สนับสนุนให้การปฏิบัติหน้าที่ของตำรวจเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ
ทั้งนี้จะมีการปรับปรุงเปลี่ยนแปลงและแก้ไขเพิ่มเติมอยู่ตลอด เพื่อประสิทธิภาพในการปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่ตำรวจ
หน่วยงานในสังกัดสำนักงานตำรวจแห่งชาติ
สำนักงานตำรวจแห่งชาติจะมีการแบ่งหน่วยงานในสังกัดตามรูปแบบการปฏิบัติงาน โดยมีหน่วยงานดังนี้
ส่วนบังคับบัญชา
- สำนักงานยุทธศาสตร์ตำรวจ (สยศ.ตร.)
- สำนักงานส่งกำลังบำรุง (สกบ.)
- สำนักงานกำลังพล (สกพ.)
- สำนักงานงบประมาณและการเงิน (สงป.)
- สำนักงานกฎหมายและคดี (กมค.)
- สำนักงานคณะกรรมการข้าราชการตำรวจ (สง.ก.ตร.)
- สำนักงานจเรตำรวจ (จต.)
- สำนักงานตรวจสอบภายใน (สตส.)
- สำนักงานเลขานุการตำรวจแห่งชาติ (สลก.ตร.)
- กองการต่างประเทศ (ตท.)
- กองสารนิเทศ (สท.)
- สำนักงานคณะกรรมการนโนบายตำรวจแห่งชาติ (สง.ก.ต.ช.)
- กองบินตำรวจ (บ.ตร.)
- กองวินัย (วน.)
- สถาบันฝึกอบรมระหว่างประเทศว่าด้วยการดำเนินการให้เป็นไปตามกฎหมาย (ILEA)
ส่วนป้องกันและปราบปรามอาชญากรรม
- กองบัญชาการตำรวจนครบาล (บช.น.) ตั้งอยู่ถนนศรีอยุธยา แขวงดุสิต เขตดุสิต กรุงเทพมหานคร
- ตำรวจภูธรภาค 1 (ภ.1) ตั้งอยู่ถนนวิภาวดีรังสิต แขวงลาดยาว เขตจตุจักร กรุงเทพมหานคร
- ตำรวจภูธรภาค 2 (ภ.2) ตั้งอยู่ตำบลหนองข้างคอก อำเภอเมืองชลบุรี จังหวัดชลบุรี
- ตำรวจภูธรภาค 3 (ภ.3) ตั้งอยู่ถนนสรรพสิทธิ์ ตำบลในเมือง อำเภอเมืองนครราชสีมา จังหวัดนครราชสีมา
- ตำรวจภูธรภาค 4 (ภ.4) ตั้งอยู่ถนนหน้าเมือง ตำบลในเมือง อำเภอเมืองขอนแก่น จังหวัดขอนแก่น
- ตำรวจภูธรภาค 5 (ภ.5) ตั้งอยู่ถนนมหิดล ตำบลหนองหอย อำเภอเมืองเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่
- ตำรวจภูธรภาค 6 (ภ.6) ตั้งอยู่ตำบลมะตูม อำเภอพรหมพิราม จังหวัดพิษณุโลก
- ตำรวจภูธรภาค 7 (ภ.7) ตั้งอยู่ถนนข้างวัง ตำบลพระปฐมเจดีย์ อำเภอเมืองนครปฐม จังหวัดนครปฐม
- ตำรวจภูธรภาค 8 (ภ.8) ตั้งอยู่ที่ถนนเทพกระษัตรี ตำบลไม้ขาว อำเภอถลาง จังหวัดภูเก็ต
- ตำรวจภูธรภาค 9 (ภ.9) ตั้งอยู่ตำบลฉลุง อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา
ส่วนสนับสนุนการป้องกันและปราบปรามอาชญากรรม
- กองบัญชาการตำรวจสอบสวนกลาง (บช.ก.) ตั้งอยู่ถนนแจ้งวัฒนะ ตำบลบ้านใหม่ อำเภอปากเกร็ด จังหวัดนนทบุรี
- กองบัญชาการตำรวจปราบปรามยาเสพติด (บช.ปส.) ตั้งอยู่ถนนวิภาวดีรังสิต แขวงตลาดบางเขน เขตหลักสี่ กรุงเทพมหานคร
- กองบัญชาการตำรวจสันติบาล (บช.ส.)
- สำนักงานตรวจคนเข้าเมือง (สตม.)
- กองบัญชาการตำรวจตระเวนชายแดน (บช.ตชด.) ตั้งอยู่ถนนพหลโยธิน แขวงพญาไท เขตพญาไท กรุงเทพมหานคร
- สำนักงานพิสูจน์หลักฐานตำรวจ (สพฐ.ตร.)
- สำนักงานเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร (สทส.)
- กองบัญชาการสืบสวนสอบสวนอาชญากรรมทางเทคโนโลยี (บช.สอท.)
ส่วนการศึกษา
- กองบัญชาการศึกษา (บช.ศ.)
- โรงเรียนนายร้อยตำรวจ (รร.นรต.) ตั้งอยู่ตำบลสามพราน อำเภอสามพราน จังหวัดนครปฐม
ส่วนบริการ
- โรงพยาบาลตำรวจ (รพ.ตร.)
- กองบัญชาการตำรวจท่องเที่ยว (บช.ทท.)
หน่วยงานอื่น ๆ
- โรงพิมพ์ตำรวจ
- กองทุนเพื่อการสืบสวนและการสอบสวนคดีอาญา
- ศูนย์บริการข้อมูลคนหายและศพนิรนาม
- ศูนย์ปราบปรามคนร้ายข้ามชาติและเข้าเมืองโดยผิดกฎหมาย
- สายด่วนรถหาย
- ศูนย์ติดตามสถานการณ์ฝุ่นละอองขนาดเล็ก PM 2.5
สำนักงานตำรวจแห่งชาติมีความสำคัญอย่างไร
ตำรวจเป็นอาชีพที่ทำหน้าที่รักษาความปลอดภัยในชีวิต และทรัพย์สินของประชาชน เป็นผู้ตรวจรักษาความสงบเรียบร้อย ซึ่งแบ่งออกเป็นหลายหน่วยงานเพื่อกระจายให้ทั่วถึงทุกส่วนของภูมิภาคทั่วประเทศ จึงทำให้มีบุคลากรตำรวจจำนวนมาก ทั้งในฐานะผู้พิทักษ์สันติราษฎร์ ผู้รักษากฎหมาย เป็นทั้งพนักงาน และตำรวจสนาม แม้จะมีบทบาทหลักที่เรามักเห็นกันในเรื่องของการป้องกัน และปราบปรามอาชญากรรม รักษาความสงบสุขของประชาชน แต่เนื่องด้วยในปัจจุบันมีวิกฤติการที่หลากหลาย แปรเปลี่ยนทำให้สังคมไทยเผชิญกับปัญหามากมายหลายอย่าง ทำให้ตำรวจต้องปรับตัวเพื่อให้ดำเนินการบริการประชาชนได้ดียิ่งขึ้น ในส่วนนี้สำนักงานตำรวจแห่งชาติจึงต้องจัดระบบ ปรับหน่วยงานให้มีความหลากหลายมากขึ้นเพื่อรองรับกับสถานการณ์ต่าง ๆ และช่วยกระจายงาน บริหารงานให้ตำรวจทุกหน่วยงานบริการประชาชนได้อย่างรอบคอบ และทั่วถึง ด้วยเหตุนี้สำนักงานตำรวจแห่งชาติจึงมีความสำคัญเป็นอย่างมากที่จะช่วยให้ตำรวจไทยมีการทำงานที่มีประสิทธิภาพ และมั่นคง
ตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบันที่สำนักงานตำรวจแห่งชาติได้ดำเนินการรักษาความสงบเรียบร้อย ปกป้องผู้คนในสังคมของไทยมาอย่างยาวนาน ทำให้อาชีพตำรวจเป็นอีกหนึ่งอาชีพที่มีเกียรติ น่าภาคภูมิใจ และกลายเป็นอาชีพในฝันของใครหลายคน หากใครที่กำลังตั้งใจจะทำหน้าที่ตำรวจในอนาคต ขอเพียงมั่นใจ มุ่งมั่น มีความเพียรพยายามอย่างสม่ำเสมอ อาชีพตำรวจก็ไม่ยากเกินเอื้อม
และหากต้องการคำปรึกษาเพื่อช่วยให้เส้นทางการเป็นตำรวจชัดเจนมากยิ่งขึ้น หรือสนใจติวสอบตำรวจ
สามารถเข้ามาปรึกษาได้กับพี่ ๆ goventpolice ติดต่อเราได้ที่ Fanpage GovEntrance Police ติวสอบตำรวจ และทาง Line ได้เลย
